تحلیل واقعه کربلا در گفتگوی دکتر کامیار صداقت با خبرگزاری نسیم
دکتر کامیار صداقت ثمرحسینی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی (مرکز تحقیقات امام علی علیهالسلام) در گفتگو با خبرنگار «نسیم»، بیان داشت: از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است که فرمودند «همانا این فرزندم (اشاره به حسین) در زمینی به نام کربلا کشته میشود پس هر کس از شما که در آنجا حاضر بود باید او را یاری کند» آنان که امام را در آن میدان امتحان الهی یاری کردند، نیکترین و پاکترین انسانها بودند و به نیکی به وصیت پیامبر اکرم (ص) عمل کردند؛ چنانکه در شب عاشورا، حضرت در وصف اصحاب و اهل بیت خویش چنین فرمود: « فإنی لا أعلَم أصْحَاباً أَوفَی و لا خَیْراً مِن أصْحَابی، و لا أهْلَ بیتٍ أبَرَّ و لا أوْصَلَ مِن أهل بَیْتِی؛ فَجَزاکُم اللهُ عَنِّی خَیْراً » یعنی من اصحابی باوفاتر و پسندیدهتر از اصحاب خودم سراغ ندارم و اهل بیتی نیکوکارتر و پیوند زنندهتر از اهل بیت خودم بیاد ندارم، پس خداوند خودش از جانب من بهترین جزا را به شما مرحمت کند.
استاد تاریخ اسلام در ادامه افزود: در همان شب امام حسین (ع) به جملة همراهان خویش اذن و اجازه فرمودند که بروند و جان خود را نجات دهند. اصحاب و اهل بیت آن حضرت از جمله فرزندان حضرت امام حسن مجتبی (ع) برخاستند و هر یک با بیانی به حضرت امام حسین (ع) عرضه داشتند که یا ابا عبدالله خداوند ما را پس از تو زنده نگاه ندارد و هرگز از تو جدا نمیشویم و اگر چندین جان داشتیم همه را در راه امام فدا میکردیم. ناگفته نماند که شروع به نبرد اهل بیت امام حسین (ع) در صحرای کربلا، پس از شهادت اصحاب آن حضرت بود.
صداقت ثمرحسینی با اشاره به نحوه شهادت حضرت قاسم بن الحسن(ع) بیان داشت: در مکالمهای که در شب عاشورا میان حضرت قاسم از فرزندان امام حسن مجتبی (ع) و امام حسین(ع) ثبت شده است، او مرگ را از عسل شیرینتر دانست و امام بشارت شهادت را به او دادند.شهادت حضرت قاسم بن حسن به طرز سوزناکی بود؛ بر فرق مبارکش ضربتی وارد کردند و زمانی که برای آخرین دیدار عمویش را صدا زد، حضرت بر بالینش حاضر شد و فرمود: «چقدر دشوار است بر عمویت که از او یاری بخواهی و نتواند تو را یاری کند. آنان که تو را کشتند از رحمت خدا دور باشند.»
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بیان این که حضرت ابوبکر بن حسن نیز از دیگر فرزندان امام حسن مجتبی (ع) بود که در روز عاشورا حضور داشت و به شهادت رسید، گفت: او پس از آنکه در میدان نبردی جانانه کرد، به سوی امام (ع) بازگشت و از ایشان طلب آب کرد تا در مقابل دشمنان خدا و رسول خدا (ص) نیرومند شود. حضرت به او فرمودند: «ای پسر برادرم کمی صبر کن تا به ملاقات جدت رسول خدا نایل شوی و به شربتی سیراب شوی که پس از آن هرگز تشنه نشوی.» از میان فرزندان حضرت امام حسن مجتبی (ع)، عبدالله نیز که کودکی کم سن و سال بود، آنگاه که عمویش حضرتامام حسین (ع) را تنها دید و ندای یاریخواهی ایشان (ع) را شنید، از عمهاش حضرت زینب کبری(س) جدا شد و وارد معرکه کارزار شد و بدن خود را سپر عمویش ساخت. در مقاتل آوردهاند که دست شریف آن حضرت بر اثر ضربهای قطع شد و آنگاه طبق برخی از نقلها با پرتاب تیری ازجانب حرمله به شهادت رسید.
صداقت ثمرحسینی در ادامه به خبرنگار نسیم گفت: علامه طباطبایی شیعه را پیروی از سنت پیامبر میداند که در ولایت متجلی شده است. علامه امینی نیز در الغدیر به این نکته اشاره میکند که بقای اسلام که با نبوت پیامبر اکرم (ص) آغاز شد، با شهادت امام حسین تضمین شد. حکومت یزید دنبالة حکومت جاهلی به اسم اسلام بود. این که لشکر اموی نام خود را «جند الله» گذاشته بود و به جنگ با نوه پیامبر اکرم (ص) آمده بود، نشان میدهد که تا چه اندازه به نام اسلام، رویه جاهلیت رخنه کرده بود. مکالمه بُرَیر بن حضیر هَمْدانی که از شیعیان بنام کوفه و مشهور به «سید القراء» با دشمن بسیار جالبتوجه است. بُرَیر که از یاران با اخلاص امام (ع) بود خطاب به لشکر کوفه چنین گفت: اکنون نسل محمد (ص) در میان شماست؛ اینان ذریه و عترت و بنات و حرم پیامبرند، از آنان چه میخواهید؟ گفتند «تسلیم شدن بر حکم ابن زیاد»
وی در انتها افزود: با قیام امام حسین و شهادت تنی چند از خاندان پاک پیامبر (ص) نه تنها مشروعیت بنیامیه، بلکه امکان مشروع جلوه دادن ظلم و ستم از میان رفت و شهادت آنان موجب احیای حقوق همه انسانهادر طول تاریخ شد. در اینجا بیمناسبت نیست تا به تحلیلی از مرحوم دکتر سید جعفر شهیدی، مترجم معروف نهجالبلاغه، دربارة قیام امام حسین (ع) و قیامهایی که متعاقب آن به وقوع پیوستند، اشاره شود. شهیدی میگوید که شیعیان در پرتو تعالیم امامان معصوم (ع) به ویژهحضرت امام باقر و حضرت امام صادق علیهماالسلام، از یکسو اصل عدالت را در زمرة اصول اعتقادی تثبیت کردند و از سوی دیگر «عقل» را جزء مدارک استنباط احکام کلی فرعی شناساندند و بنابراین، حکومت هم جنبة اعتقادی و هم جنبة عملیاش را یافت. معنای عدالت در مذهب شیعه آن است که پروردگار، بندگان خود را بیسبب کیفر نمیدهد و یا پاداش نمیبخشد بلکه ثواب و یا عقاب آنان برابر اطاعت و یا نافرمانی ایشان است. «اطاعت»، امتثال امر و «نافرمانی»، ارتکاب منهی عنه است و امر یا نهی پروردگار به خاطر مصلحت یا مفسدة چیزی است که بدان تعلق میگیرد و مفسده و یا مصلحت در «مکلَّف به» را عقل تشخیص میدهد و با تأسیس چنین اصلِ عقلی، آن دسته از وابستگان به دستگاه قدرت را که میکوشیدند کارهای ناشایست فرمانداران را با تأویل ظاهرِ آیات قرآنی، مردمپسند و توجیه کنند، موهون ساختند و مسلّم داشتند که اگر کسی بر خلاف شرع، قدمی بردارد گناهکار و سزاوار کیفر است، زمامدار باشد یا رعیت. این از برکات قیام امام حسین (ع) و شهادتطلبی اصحاب و اهل بیت آن حضرت بود.
منبع خبرگزاری نسیم كد خبر : 667670
اللهم كن لوليك الحجة ابن الحسن، صلواتك عليه و علي آبائه، في هذه الساعة و في کل ساعة، ولياً و حافظاً و قائداً و ناصراً و دليلاً و عيناً، حتي تسکنه أرضک طوعاً و تمتعه فيها طويلاً ×××××××××××××××××